Mijn bedrijf groeit. Moet ik nu een eigen pand?
Het is najaar, voor veel ondernemers het moment om de schouders er weer eens flink onder te zetten. Groeien willen ze! Maar over het waarheen (nieuw pand?) en het waarvan (banklening?) hebben ze vaak nog vragen. Tijd voor wat licht op de zaak.

Een serie beveiligingssystemen in elkaar zetten en testen deed Peter Augusteijn, oprichter en eigenaar van ICT-bedrijf PA Systems, voorheen zo: systeem uitpakken, assembleren, ontdekken dat er een onderdeel mist, weer inpakken, wegleggen, volgende uitpakken, enzovoort. Want ja, hij had weliswaar een eigen werkruimte aan huis, namelijk een verdieping op de garage, maar erg ruim bemeten was het niet. Of neem die keer dat een grote klant in korte tijd zestig laptops bestelde die Augusteijn moest installeren. ‘Toen stond de woonkamer wel vol, ja. Werk en privé liepen 24/7 in elkaar over. Ik vond dat zelf op zich niet zo’n bezwaar, maar mijn vrouw werkt in de zorg en draait ook geregeld nachtdiensten. Dus dan was het niet zo handig als ik ’s morgens om negen uur een vertegenwoordiger ontving terwijl zij net uit de nachtdienst kwam.’
Vliegende start
En zo gebeurde het dat Augusteijn ging uitkijken naar een eigen bedrijfspand. Via een zakelijke relatie hoorde hij van een nieuwbouwproject in zijn eigen woonplaats. Een serie van twaalf bedrijfspanden, waarvan Augusteijn er eentje kocht: een pand van ongeveer 115 m2, verdeeld over twee lagen. Hij praat consequent over ‘we’ als hij het over zijn bedrijf heeft. Logisch, aangezien ‘ze’ inmiddels met zijn vijven zijn, inclusief Augusteijn zelf en zijn vrouw, die, naast haar baan, administratieve taken doet. De groei is een van de gevolgen van de aankoop van het pand. ‘Toen ik het pand kocht, had ik direct het idee: als ik mijn bedrijf daar vestig, kan ik mogelijk aansluiten bij de andere bedrijven die daar komen. Die hebben immers waarschijnlijk ook ICT-behoeftes, dan heb ik gelijk een vliegende start. En dat bleek ook zo te zijn. Er zit bijvoorbeeld een stukadoor, een timmerman en een schilder. Die hebben ook bij ons in het bedrijfspand werkzaamheden gedaan. En we doen nog steeds zaken met ze.’
Toen ik het pand kocht, had ik direct het idee: als ik mijn bedrijf daar vestig, kan ik mogelijk aansluiten bij de andere bedrijven die daar komen
Van Fluitenkruid naar Energieweg
Het klinkt Pablo de Loor, makelaar BOG en partner bij Mogelijk, allemaal heel logisch in de oren: die groei na – of misschien wel dankzij – de aankoop van het pand. ‘Ik heb al zo vaak gezien dat ondernemers die een pand kopen een stap maken met hun bedrijf. Het klinkt misschien stom, maar je wordt toch als volwaardiger gezien met een eigen pand. Als je als stukadoor een pand hebt waar je verschillende soorten stucwerk kunt laten zien – Grieks stucwerk met veel tierlantijnen of juist strak – dan werkt dat. Die particulier die drie straten verderop woont, wil toch liever een gestuukte wand zien dan een zak stucmortel in een schuur. Als ik zelf een bedrijf op het oog heb waar ik zaken mee wil doen, ga ik googelen. Als dat bedrijf op Fluitenkruid 8 in een woonwijk zit, dan kan het nog steeds prima zijn, maar als het op Energieweg 12 zit, op een bedrijventerrein, voelt dat toch net even beter. Je straalt net even wat meer uit dan de eenpitter thuis. Best raar natuurlijk, want het gaat om de dienst die je verleent, maar zo werkt het nu eenmaal voor veel mensen.’
Je straalt net even wat meer uit dan de eenpitter thuis
Als een jas
Een zakelijk pand gaat niet alleen over aanzien en volwaardigheid, maar ook over de manier waarop een ondernemer zijn werk kan doen. Daarvoor moet een pand passen als een jas. En een zolder, een garage of een krappe zakelijke werkruimte past lang niet altijd (meer). De Loor: ‘Een argument om een bedrijfspand te kopen of te verhuizen naar een groter pand is omdat je je groei wilt realiseren en om dat te kunnen doen, moet je effectief en efficiënt kunnen werken. Ik heb een relatie die een oud pand kocht, midden in een dorpskern. Elke keer als er containers met voorraad arriveerden, stond het buitenterrein bij dat pand helemaal vol. Als het regende, moest alles heel snel binnen worden gezet. Ook het pand zelf was onhandig: met een zolderverdieping met schuine daken. Hij heeft inmiddels een nieuw pand neergezet, waardoor hij veel effectiever kan werken. Nu heeft hij elk pakket twee keer in handen in plaats van zes keer. Ik wil maar zeggen: als jij de ambitie hebt om te groeien, dan moet je ook kijken naar de efficiëntieslag die je kunt maken in een groter, nieuwer, beter pand.’
Het is precies dat waar Peter Augusteijn zo blij mee is: de efficiënte manier van werken binnen zijn bedrijf. ‘Boven hebben we een spreekkamer en beneden hebben we een aparte werkplaats met voldoende ruimte voor bijvoorbeeld de installatie van laptops en computers voor klanten. De werkplaats is zo ruim dat we met verschillende dingen tegelijkertijd bezig kunnen zijn. Thuis gebeurde dat op een klein bureau. Nu hebben we overzicht, waardoor we heel efficiënt kunnen werken.’
Als je groei wilt realiseren, moet je effectief en efficiënt kunnen werken
Huur versus koop
Huren is vaak duurder dan kopen. En een eigen pand is bovendien een goede vorm van pensioensopbouw. Maar De Loor begrijpt heel goed dat ondernemers aanhikken tegen zo’n aankoop, vooral als het om het eerste bedrijfspand gaat. ‘Je hebt een bedrijf, je bent begonnen als ondernemer en als je een pand aankoopt, ga je andere lasten creëren. Weet ik het wel zeker? Ik ga van achttien vierkante meter naar honderd vierkante meter, waar ga ik die ruimte in hemelsnaam mee vullen? En je hebt ook altijd je eigen inbreng nodig. Een bedrijfspand kost al snel 150.000 euro, dan moet je toch ongeveer 50.000 euro liquiditeit over hebben, die een beslag doet op je werkkapitaal. Dat zijn allemaal overwegingen die meespelen, vooral als je die stap voor de eerste keer zet.’
Vermogensopbouw of pensioen
Misschien dan toch liever huren? Dat is wat minder groots en meeslepend, je kunt er zo vanaf. Dat is bijvoorbeeld slim als je verwacht dat je aan het begin staat van een snelle groei en je bedrijf binnen twee jaar uit het pand barst. Of als er geen geschikt aanbod te koop is. Frank Geelhoedt, zelfstandig ondernemer en adviseur bedrijfsfinancieringen bij Credion, weet nog wel wat argumenten te noemen. ‘Als de prijs te hoog is om een pand aan te schaffen, ten opzichte van je huur. Als je nu een klein huurtje betaalt, waarom zou je dan moeten overstappen naar een heel duur pand met forse rente en aflossingsverplichtingen? De stap moet goed te doen zijn, je moet het wel makkelijk kunnen betalen. Je moet er juist beter van gaan slapen in plaats van slechter.’
Een eigen pand is een stuk vermogensopbouw. Of een stuk pensioen
Aan de andere kant breng je als ondernemer wel elke maand de huur weg en die huur neemt ook elk jaar toe. ‘Dat geld komt nooit naar je toe’, legt Geelhoed uit. ‘Een eigen pand is een stuk vermogensopbouw. Of een stuk pensioen. Want als je je bedrijf verkoopt, kun je oude pand verhuren of meeverkopen. Of wanneer je onderneming groeit, kun je een groter pand aanschaffen en je bestaande pand verkopen of aanhouden en verhuren. Zo bouw je eigen vermogen op om weer een volgend pand te kunnen financieren.’
Specifieke panden
Voor heel specifieke panden zou Geelhoedt eerder huur aanraden dan koop. ‘Dat zie je bijvoorbeeld bij garagebedrijven, dat zijn meestal onhandig lage panden. Die markt staat best onder druk, ook door milieueisen en de eisen van banken. Of denk aan een koelhuis op een verouderd bedrijventerrein. Als je dat koopt en je wilt het na een aantal jaar verkopen, moet je net iemand kunnen vinden die dat pand wil. De kans bestaat dat je blijft zitten met een pand waar je eigenlijk niks mee kunt. Dan is de overwaarde ineens weg en je pensioen ook.’
- Wil je een bedrijfspand aankopen? Ga dan direct om tafel over de financiering, en niet pas als je het al hebt gekocht.
- Laat je informeren, bijvoorbeeld bij je accountant, je boekhouder of een financieringstussenpersoon.
- Zoek een coach, bijvoorbeeld een ervaren ondernemer, om je bij te staan bij de aankoop.